|
Араб тили қоидаларига кўра, мана шундай ўринларда бир сўз рафдан насбга ўтказилса, у хослаш қоидасига асосан насб ҳолига ўтказилган бўлади. Бу ерда ҳам ўша насб ҳолига ўтказилган сўзда ифодаланган кишилар яъни, сабрлилар мақтов ва олий мақомга хосланяптилар. Яъни, бундай олий мақом ва мақтов хусусан уларгагина тегишли экани айтиляпти.
@ @ @
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ * وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
– „178. (Эй мўминлар) сизларга ўлдирилган кишилар учун озод киши муқобилига озод кишидан, қул учун қулдан, аёл киши учун аёлдан қасос олиш фарз қилинди. Энди кимга биродари томонидан бир оз афв қилинса (яъни қотилдан қасос олиш ўрнига товон олишга рози бўлинса), у ҳолда яхшилик билан бўйсуниш ва чиройли суратда товон тўлаш лозимдир. Бу (ҳукм) Парвардигорингиз томонидан енгиллик ва раҳм-шафқатдир. Бас, кимки шундан кейин ҳаддан ошса (масалан, товон тўлангандан кейин ҳам қотилни ўлдирса), унинг учун аламли азоб бордир. 179. Сизлар учун қасосда ҳаёт бор, эй аҳли донишлар! Шояд (жиноятлардан) сақлансангизлар“. [2:178-179]
1- Аллоҳ Таоло ўтган оятларда имон, куфр, мунофиқлик, яҳудларнинг Аллоҳ берган неъматларга нонкўрлик қилишлари, аҳли китобларнинг ўз китобларида келган Пайғамбар с.а.в.нинг сифатлари борасидаги гапларга қарши чиқишлари, ўзларининг динлари ва қиблаларини афзал, деб талашиб-тортишишлари ва бошқа диннинг усуллари, қоидаларини баён қилди. Шундан сўнг Аллоҳ одамлар ўртасидаги муносабатларни тартибга солувчи айрим шаръий ҳукмларни баён қилишга ўтяпти.
Аллоҳ Таоло бу икки оятда қуйидагиларни баён қилади.
1- Қотиллик учун қасос олинишда ҳамма баробар. Ҳеч кимнинг ҳеч кимдан ортиқлиги йўқ. Қотил ким бўлишидан қатъий назар, ўлдирилади. Қул қулни ўлдирса, ўзи ҳам ўлдирилади. Ўлдирган қул ўлган қулдан яхшироқ эди, бу қулни ўлдириш учун у ҳурни ўлдирган бўлиши керак эди, дейилмайди. Ҳур ҳурни ўлдирса, ўзи ҳам ўлдирилади. Ўлдирган ҳур ўлган ҳурдан яхшироқ эди, унинг учун бир қул ўлдирилса ҳам бўлаверарди, дейилмайди. Аёл аёлни ўлдирса, ўзи ҳам ўлдирилади. Ўлдирган аёл ўлган аёлдан яхшироқ
88-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208